De rente in België is laag op het moment. Diegene die nu een huis willen kopen via een hypothecair krediet moet er snel bij zijn.

Wat is de reden voor zulke lage rente?

De rente waarover we het in dit artikel hebben, is door de Europa vastgelegd. In de praktijk gebeurt dit door de Europese Centrale Bank. De ECB meldde onlangs in de media dat de rente van overheidswege nog zeker tot en met het einde van 2019 op hetzelfde lage niveau zal blijven. Dit was nog nooit eerder zo laag en bedraagt officieel 0%! In de praktijk blijft de consument echter nog steeds rente betalen voor de afbetaling van leningen zoals een hypotheek of een andere vorm van woonkrediet. Toch blijft ook deze consumentenrente een nog steeds dalende trend vertonen. Een vergelijking van de door 16 Belgische banken gevraagde rente, leert ons dat bij het afsluiten van een woonkrediet met een looptijd van 20 jaar de rentevoet van maand tot maand ook nu nog daalt. Wie een krediet afsloot in april betaalde op dat moment een vaste rente van 1,78 %. Wie dat nu doet, betaalt slechts 1,73 %. Hier spreken wij over de gemiddelde rentevoet. Er bestaan bijgevolg aanbieders die duurder zijn, maar ook financiële instellingen die een nog lagere rentevoet hanteren. De laagste rentevoet van het moment bedraagt 1,49%. Belangrijk om weten is dat het rentepercentage dat u betaalt afhankelijk kan zijn van een aantal randvoorwaarden. Zo zullen een aantal kredietverleners enkel een lagere rente toestaan indien u tevens een aantal verzekeringsproducten bij de uitlenende instantie aankoopt. De bekendste hiervan zijn de brandverzekering en de schuldsaldoverzekering.

Kan het nog lager?

Sommige banken hanteren een nog lagere rentevoet. Eén van onze bekendste banken hanteert in bepaalde gevallen een rente van 1,28%. Een dergelijke lage rente is niet voor iedereen weggelegd. We kunnen hier eerder spreken over een gepersonaliseerd aanbod. Wie vaste klant is bij een financiële instelling, heeft vaak een streepje voor. Bijkomend dient u een minder grote lening aan te gaan indien u al over een aanzienlijk bedrag aan eigen middelen beschikt. Zo is het risico van de bank kleiner en dat verklaart op zich dan weer de absolute bodemrente. Toch zijn de lage rentes een rechtstreeks gevolg van een combinatie van het beleid van het ECB en de tegelijk steeds lager wordende langetermijnrente. Het beleid van het ECB wordt op termijn zeker nog niet aangepast. Voor België is de rentevoet op een periode van tien jaar gekelderd van 0,78% tot 0,242%. Het absolute dieptepunt was op dit vlak trouwens bereikt in september 2016. Toen bedroeg de rente op een looptijd van 10 jaar slechts 0,101%! De hypotheekrente blijft van haar kant verder dalen omdat de consument steeds op zoek gaat naar de beste voorwaarden. Hierdoor kan de consument financiële instellingen met elkaar vergelijken en tegen elkaar uitspelen. De rente voor een woonlening blijft hierdoor een dalende trend vertonen.

Standpunt van de Nationale Bank

De Nationale Bank ziet deze ontwikkelingen niet als onverdeeld positief. Deze overheidsinstelling is van mening dat de financiële instellingen wellicht iets te gemakkelijk een hypotheek verlenen. De Belgische financiële toezichthouder FSMA dringt erop aan dat de federale overheid de kapitaalreserves van de banken bij wijze van tijdelijke buffer, verhoogt.

Bedrag maandelijkse afbetaling stijgt

Een dalende rente nodigt bewust of onbewust uit tot het aangaan van een hogere lening. In 2007 bedroeg de maandelijkse afbetaling van een hypotheek gemiddeld €1.010,-. In 2018 was dit € 1.058,-. De Belg gaat niet alleen grotere leningen aan, maar beschikt ook over meer eigen middelen. Tegelijk volgde het gemiddelde netto-inkomen deze evolutie niet. De inflatiecorrectie bleef namelijk achter.

Gevolg grotere kapitaalreserves banken

Wanneer de banken van overheidswege verplicht worden om hun reserves op te hogen, is het als gevolg daarvan onmogelijk om de aandeelhouders hogere dividenden uit te betalen. De lage rente zorgt er bijkomend voor dat de financiële instellingen geraakt zijn in hun kernactiviteit: gebruikmaken van het geld van spaarders en dit gebruiken om o.a. woonleningen te verstrekken. Ter compensatie worden meer hypotheken en andere leningen verstrekt. In de maand maart van 2019 is vastgesteld dat maar liefst 5,7% meer leningen zijn verstrekt dan gedurende dezelfde periode in 2018.

Ongerustheid bij de Nationale Bank

Dit gegeven zorgt voor een reële bezorgdheid bij de Nationale Bank. Het aantal verstrekte leningen zou normalerwijze moeten wijzen op een proportionele groei van de Belgische economie. Deze groei blijft achterwege. De verplichte kapitaalreserves van de banken moeten aldus de gouverneur van de Nationale Bank met 0,5 % verhoogd worden. Deze maatregel is vereist omdat ons land de drempel van het Europees Comité voor Systeemrisico´s overschrijdt. De voorgestelde maatregel om structurele problemen te vermijden gaat in op 1 juli 2019.

België: geen alleenstaand geval 

Vaker dan ons lief is, wordt gedacht dat zulk fenomeen alleen in ons land mogelijk is. Ook landen zoals Luxemburg, dat op economisch vlak een sterke reputatie heeft, en ook Ierland hebben kapitaalreserves moeten aanleggen als buffer zodat de financiële instellingen in deze landen hun fondsen kunnen vasthouden. Ook in deze landen zijn bijgevolg minder dividenden uitgekeerd.

Het kwantitatief aspect van kapitaalreserves

Het gros van de Belgische financiële instellingen beschikken over voldoende reserves. Zij voldoen aan de van overheidswege opgelegde minimale normen. De verplichting om met dergelijke buffers te werken, dient gezien te worden als een waarschuwing. Het laatste wat de financiële sector nodig heeft, is een herhaling van de recessie van 2008.

Tijdelijk aspect van kapitaalreserves

De kapitaalreserves zijn buffers die de groei van het aantal leningen moeten afremmen. Van zodra er voortekenen ontstaan van een mogelijk nieuwe recessie, is het mogelijk deze buffers aan te spreken. Zo kunnen verliezen weggewerkt worden en blijft de stabiliteit van de economie gewaarborgd. Ook in deze tijden zal het mogelijk blijven om kredieten aan te gaan, al maant de Nationale Bank aan tot voorzichtigheid. Gedurende de voorbode van een financiële crisis is het wellicht een grotere uitdaging om aan bijkomende regelgeving te voldoen.

Beleid hypotheekleningen

Ook al draagt de lage rente ertoe bij dat steeds meer mensen het wagen om een woningkrediet aan te gaan, toch blijft de Nationale Bank waakzaam. Zo legt deze overheidsinstelling terechte eisen op met betrekking tot het bezitten van eigen kapitaal. Daartegenover staat de werkwijze van de banken die ondanks de waarschuwingen in de praktijk weinig aan hun voorwaarden wijzigen. Zo blijven woningkredieten waarbij de volledige aankoopprijs van een woning wordt geleend, geen uitzondering. Bijkomend stijgt de looptijd van de verleende kredieten. Banken staan redelijk gemakkelijk een lening toe omdat zij weten dat de consument zich anders tot een andere financiële instelling wenden.

Gevolgen voor de consument

De ingrepen van de ECB hebben tot doel om in de hele eurozone stabiele prijzen te waarborgen en de koopkracht van de Europese burger te vrijwaren. Omdat de rente gedurende 8 jaar uiterst laag blijft, bleef ook de economische groei achter. Een inflatie van om en nabij de 2% is wenselijk, maar bleek geen haalbare kaart. Voor het aangaan van een hypotheek heeft dit fenomeen gunstige gevolgen. Wie wil sparen ondervindt de negatieve gevolgen van een lage rente. Voor financiële instellingen is het niet langer gunstig om de sparende consument te belonen met een hogere rente op het klassieke spaarboekje. De banken hebben de spaarder niet langer nodig om hypotheken te financieren, gezien deze financiële instellingen aan voordelige voorwaarden kunnen lenen bij de ECB. Zo blijft de klassieke spaarder in de kou staan.

Bron: Tijd.be