Een gemeenschapsmunt? De vraag is duidelijk denk ik. Er zijn ondertussen verschillende systemen die de Europese munt niet vervangen, maar aanvullen. De reden waarom ik spreek over aanvulling zal later in dit artikel duidelijker worden. Maar wat is geld exact? En wat kan een aanvulling hier op zijn?
Wat is geld
Geld is iets wat we allemaal nodig hebben. Zelfs diegene die off-grid wonen, hebben nog steeds geld nodig om zaken te bekostigen. Denk dan maar aan de verplichte verzekeringen of aan een persoonlijke rekening bij de bank. Sinds kort mogen lonen niet meer uitbetaald worden in ‘Cash’ of in ‘Natura’. Dat heeft natuurlijk allemaal zijn redenen (zoals witwaspraktijken) en dat is overzicht houden op de transacties van de gemeenschap. Ook de Staat weet graag wat er op de rekening staat.
Waar komt geld vandaan?
Nu waar komt het geld vandaan? Je zou denken van je werkgever. Dat is ook zo maar toch moeten we het onderliggend aspect nader bekijken. Het geld komt namelijk van de banken. Zou je er raar van opkijken als ik zeg dat het meeste geld door de banken, ontstaan is uit het niets? Nee, weinigen willen dit geloven maar toch is het zo. Je kan dus uit niets iets creëren. Banken maken geld en schrijven de cijfers gewoon over op jouw rekeningnummer.
En hoe doen banken dit? Wel voor elk gezin of persoon die een lening afsluit, wordt er uit het niets geld gemaakt en op de rekening van het koppel overgeschreven.
Dit geld wordt weer uitgegeven aan andere zaken. Maar uiteindelijk zal het geld moeten terug gestort worden aan de bank, met natuurlijk intresten. En hiervan leven banken: intresten op fictief geld. Dus hoe meer mensen geld lenen zoals een hypotheek of andere leningen, hoe meer fictief geld er door de banken wordt gecreëerd. Klinkt dit beangstigend?
Dus als men denkt dat geleend geld komt van spaarboekjes van mensen? Zet dit dan al maar snel uit het hoofd. Moest 10% van België of Nederland zijn spaargeld van de bank halen, denk jij of dit haalbaar is? Volgens mij gaan er lange wachtlijsten ontstaan eer dat je eigen geld beschikbaar is. En hoe komt dat? Om dat het geld dat jij op de bank zet wordt gebruikt om te verhandelen in aandelen en anderen.Ongeloofwaardig? Ga dan maar eens naar de bank en vraag achter een rekening waarbij het gestorte geld voor niets anders wordt gebruikt dan het daar alleen maar te zetten en te bewaren. Ik heb het al gedaan! Dat is niet mogelijk. Al het geld dat op de bank staat wordt verhandeld op de een of andere manier. Dus dat geld is weg. Jouw geld bestaat enkel in cijfers maar niet in chartaal geld.
Effect van toenemende hypotheekaanvragen
Wat effect heeft dit op ons? Hoe meer leningen er kunnen uitgereikt worden, hoe makkelijker het wordt op een hypotheek af te sluiten, hoe sneller de huizenmarktprijzen de lucht inschieten. De banken smijten als het ware met hypotheekleningen.
Door dat de koppels en alleenstaanden meer moeten betalen voor hun lening, wordt de schuldenberg te groot. De gemeenschap krijgt het moeilijker om hun leningen terug te betalen. De banken slagen in paniek en draaien de geldkraan dicht. Hierdoor verliezen mensen hun job, hun huis of zelfs hun zaak. Een financiële crisis is gestart. Als je doorheen enkele decennia loopt, dan zal je zien dat bank- en financiële crisissen heel normaal zijn. Ze komen voortdurend voor. Niks speciaal dus. Dit omdat het systeem waarin we zitten niet duurzaam is. En net daarvoor willen we een oplossing = gemeenschapsmunt & ruilhandel.
Wat is een gemeenschapsmunt?
Gemeenschapsmunten zijn meestal ontstaan door lokale initiatieven waarmee je in een gemeenschap zaken kan aankopen. In principe hoeft dat niet een munt te zijn. Denk maar aan de lets-verenigingen. LETS werkt met het principe van dienstenruil waar er gewerkt wordt met een verzamelsysteem. Dat kunnen pluimpjes zijn of zonnetjes. Die punten kan je dan ruilen voor een andere dienst.
Maar als je denkt aan spaarpunt kaarten van Delhaize bijvoorbeeld, dan zijn dat eveneens systemen waarmee je zaken kan betalen zonder dat je daar belastingen dient op te betalen.
Ook de ‘Torekes’ van Gent zijn een lokale gemeenschapsmunt.
CITAAT (www.transitie.be):
Een complementaire munt, “heeft betrekking op een overeenkomst tussen een groep mensen en/of ondernemingen om een niet-traditionele munteenheid als ruilmiddel te accepteren.
De munt wordt complementair genoemd omdat deze niet de conventionele munteenheid wil vervangen, maar moet dienen om sociale functies te vervullen waarvoor de officiële munteenheid niet was ontworpen”
Ook de Bitcoin heeft een plaats veroverd in de digitale wereld. Toch de Bitcoin wordt op een heel andere manier bekomen dan de standaard gemeenschapsmunten. Je kan namelijk zelf munten maken door een algoritme te laten lopen via een eigen computer. Heb je een sterke processor, dan kan je veel munten maken een daarmee andere zaken kopen. De Bitcoin representeert een hoeveelheid energie om die coin te maken. Vermoedelijk is daarom de Bitcoin doorheen de jaren zo hard in waarde gestegen omdat de energie prijzen ook omhoog gegaan zijn.
Doelen van de gemeenschapsmunten
Ze hebben allemaal een specifiek doel voor ogen. In het ene geval kan dat zijn om minderbedeelden toch een kans te geven om betalingen te doen binnen de gemeenschap en dus niet volledig afhankelijk te zijn van werkloosheidsinstellingen bijvoorbeeld. De gemeenschapsmunt heeft dus een sociaal aspect.
Maar het kan ook lokale bedrijven stimuleren en activeren. Denk dan maar aan het RES-systeem.
Een gemeenschapsmunt kan ook een bepaald gedrag stimuleren binnen de gemeenschap door aan gemeenschapswerk te doen.
Belangrijk is wel te zeggen dat de gemeenschapsmunt bijdraagt aan de heersende nood in een gemeenschap.
Ben je werkloos moet je wel de Werkloosheidsinstelling inlichten dat je vrijwilligerswerk doet.
Nu het introduceren van een lokale munt of een gemeenschapsmunt heeft zeker nog één belangrijker voordeel en dat is in tijd van crisis, wanneer de EUR instort de gemeenschap draaiende te houden met een alternatieve munt. Een woordje uitleg: Er zijn enkele belangrijke spelers namelijk de Euro, Dollar, Yuan en andere. Deze 
systemen zijn heel onstabiel aangezien de economie van deze enkele spelers afhankelijk is. Om een meer en beter systeem te creëren is het noodzakelijk de eenheidsmunt aan te vullen met lokale munten. Hierdoor blijft de economie stabieler in economische crisisperiodes.
Dit kan eigenlijk uitgedrukt worden in een soort van Gausscurve. Er is een stabiele staat waarbij de eenheidsmunt vergezeld is met een aantal andere betaalmogelijkheden en lokale munten. Dat wil zeggen dat er minder mensen in de problemen komen waarbij de armer niet armer worden maar hopelijk door alternatieve systemen te gebruiken er snel weer bovenop kunnen komen.
Bron: http://www.fairfin.be/muntuit